چرا BPMN مهم است؟

مقدمه

ما قصد داریم مطالب مختصری در مورد BPMN به همراه تاریخچه ، هدف، مزایای، نمادها و نکات کلیدی برای مدل سازی فرآیند کسب و کار مطرح کنیم. مدل فرآیند کسب و کار و علامت گذاری BPMN یک استاندارد جهانی برای مدل سازی فرآیندها و مهم ترین عامل همسو کردن کسب و کار فناوری اطلاعات می باشد. دلایلی که بسیاری از سازمان ها از BPMN استفاده می کنند و در دانشگاه ها BPMN به عنوان یک موضوع تدریس می شود عبارتند از:

پیشنهاد : نرم افزار بیزاجی

• استاندارد

BPMN به یک شرکت خاصی تعلق ندارد بلکه متعلق به یک موسسه (OMG) می باشد که قبلا از طریق سایر استاندار های جهانی، به عنوان مثال ، UML ایجاد شده است. این استاندارد توسط بسیاری از محصولات نرم افزاری پشتیبانی می شود. و شما کمتر به محصولات فروشنده خاصی وابسته هستید.

• سادگی

BPMN بسیار ساده است، به همین دلیل است که می توانید کار با این نماد را خیلی سریع شروع کنید.

• قدرت بیان

شما می توانید دقیقا نحوه ی عملکرد یک فرآیند را با BPMN شرح دهید. در صورتی که توصیف کردن یک فرآیند بسیار دشوارتر است . این روش مدل سازی دقیق امکان پذیر است، اما اجباری نیست.

• پیاده سازی در فناوری اطلاعات

BPMN اساسا برای پشتیبانی از اجرای فنی فرآیندها توسعه یافته است. هر چه فناوری اطلاعات در یک شرکت اهمیت بیشتری داشته باشد استفاده از BPMN مفیدتر می شود.

بهترین روش قراردادهای نامگذاری

1.هنگام نامگذاری تسک ها، ما باید به طراحی الگوی “فعل + مفعول” پایبند باشیم. به عنوان مثال ما می گوییم ” مواد غذایی بخرید” نه ” ابتدا مراقب خرید مواد غذایی باشید.”
2.رویدادها به مواردی اطلاق می شوند که قبلا بدون توجه به فرآیند یا در نتیجه ی فرآیند اتفاق افتاده است.
در مدلسازی BPMN شما ملزم نیستید که از رویدادهای شروع و یا پایان استفاده کنید اما اگر یک رویداد شروع را مدل کردید باید برای هر مسیر یک رویداد پایانی مدل کنید. همین امر در مورد رویدادهای پایانی که به رویدادهای شروع نیاز دارند نیز صادق است. ما همیشه به دو دلیل مدل های خود را با رویدادهای آغازین و پایانی ایجاد می کنیم : می توان آغاز گر فرآیند را تعیین کرد و دوم وضعیت نهایی پایان هر مسیر را توصیف کرد.
سوال متداولی که پرسیده می شود : آیا ترسیم نمودارهای BPMN به صورت افقی الزامی است یا بصورت عمودی؟
شما می توانید نمودار خود را از بالا به پایین به جای اینکه از چپ به راست بکشید استاندارد BPMN آن را ممنوع نمی کند
با این حال، ما آن را توصیه نمی کنیم چون بسیار غیر معمول است، و تجریه ثابت کرده است که افراد برای اینکه جریان فرآیند را بهتر درک کنند، اگر به همان روشی که متن نوشته شده توصیف شود.

انواع نمودارهای BPMN

هدف BPMN 2.0 پوشش دادن سه مدل اساسی از فرآیندها است: فرآیندهای خصوصی، فرآیندهای عمومی، فرآیندهای رقص آوایی، در داخل این سه مدل فرآیند انواع دیگری از فرآیندها وجود دارد.

هدف و منافع BPMN

در سطح بالاتر، BPMN شرکت‌کنندگان و سایر ذینفعان در یک فرآیند تجاری هدف قرار می‌گیرد تا از طریق نمایش تصویری آسان و قابل درک مراحل، به درک قابل توجهی از فرآیند دست یابند. در سطح پیچیده، افرادی را هدف قرار می‌دهد که فرآیند را اجرا می‌کنند و جزئیات کافی را برای امکان‌پذیر کردن اجرای دقیق ارائه می‌دهند. BPMNیک زبان استاندارد و مشترک برای همه ذینفعان اعم از فنی یا غیر فنی برای تحلیلگران تجاری، شرکت کنندگان فرآیند، مدیران و توسعه دهندگان فنی، و همچنین تیم ها و مشاوران خارجی فراهم می کند. در حالت ایده آل، با مطرح کردن جزئیات و توضیحات در موردتوالی فعالیت های تجاری، شکاف بین هدف فرآیند و پیاده سازی را پر می کند. درک نمودار می تواند بسیار ساده تر از متن روایی باشد و این اجازه می دهد تا ارتباط و همکاری آسان تر برای رسیدن به هدف یک فرآیند کارآمد که نتیجه ای با کیفیت بالا ایجاد می کند.

آشنایی با علایم استاندارد

BPMN این چهار نوع عنصر را برای نمودارهای فرآیند کسب و کار به تصویر می کشد:

• جریان اشیاء:رویدادها، فعالیت ها، دروازه ها
• اتصال اشیاء:جریان توالی، جریان پیام، ارتباط
• Swimlanes: pool یا Lain
• Artifacts: Data Objct، گروه، حاشیه نویسی

رویدادها

تریگری که فرآیندی را شروع ، تغییر یا تکمیل می کند. انواع رویدادها شامل شروع، میانی، پایان، پیام، تایمر، خطا، جبران، سیگنال، لغو، تشدید، …. است. آنهارا با دایره هایی که شامل نمادهای دیگر بر اساس نوع رویداد هستند نشان می دهند. آنها بسته به عملکردشان به عنوان “پرتاب” یا “دریافت گرا” طبقه بندی می شوند.

فعالیت ها

فعالیت یا وظیفه خاصی که توسط یک شخص یا سیستم انجام می شود و با یک مستطیل با گوشه های گرد نشان داده شده است. آنها می توانند با فرآیندهای فرعی، حلقه ها، جبران ها و نمونه های متعدد جزئیات بیشتری پیدا کنند.

گیت وی ها یا دروازه ها

نقطه تصمیم گیری که می تواند مسیر را بر اساس شرایط یا رویدادها تنظیم کند. آنها به صورت الماس نشان داده شده اند. آنها می توانند انحصاری یا فراگیر، موازی، پیچیده یا مبتنی بر داده ها یا رویدادها باشند

جریان توالی

.به صورت یک خط مستقیم با یک فلش ترتیب فعالیتها را نشان می دهد. ممکن است یک جریان مشروط یا یک جریان پیش فرض را نشان دهد.

جریان پیام

پیام‌هایی را به تصویر می‌کشد که در میان «اpool» یا مرزهای سازمان مانند بخش‌ها جریان دارند. نباید رویدادها یا فعالیت‌های درون یک استخر را به هم مرتبط کند. این خط با یک دایره در ابتدا و یک فلش در پایان نشان داده می شود.

Pool یا Swimlane
یک poolنشان دهنده شرکت کنندگان اصلی در یک فرآیند است. Pool ممکن است در یک شرکت یا بخش متفاوت باشد اما همچنان درگیر فرآیند می باشد Swimlanes درون یک pool، فعالیت‌ها و جریان‌ها را برای یک نقش یا شرکت‌کننده مشخص نشان می‌دهد و مشخص می‌کند که چه کسی مسئول چه بخش‌هایی از فرآیند است.

Artifact
اطلاعات و نکاتی که در نمودار لازم است اضافه شود از Artifact استفاده می شود. Artifact سه دسته هستند

1.dataObject نشان می دهد که چه داده هایی برای یک فعالیت لازم است.
2 .. groupیک گروه بندی منطقی از فعالیت ها را نشان می دهد اما جریان نمودار را تغییر نمی دهد.

3 .Annotation یا حاشیه نویسی توضیح بیشتری برای بخشی از نمودار ارائه می دهد

منابع :
https://camunda.com/bpmn/
https://www.lucidchart.com/pages/bpmn